Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh là tổ chức thống nhất trong cả nước. Cấp cơ sở của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh được thành lập ở các trường học, ở địa bàn dân cư bao gồm: Chi đội và liên đội (Trong các chi đội có các phân đội). Trên cấp liên đội là Hội đồng Đội do Ban Chấp hành Đoàn cùng cấp lập ra để giúp Đoàn phụ trách Đội. Hội đồng Đội các cấp vừa có tính chất đại diện cho tổ chức Đội, vừa có tính chất là người phụ trách Đội.

Hệ thống tổ chức của Hội đồng Đội gồm 4 cấp:  Cấp xã, Cấp huyện, Cấp tỉnh, Cấp Trung ương. Đoàn khối, Đoàn ngành cần phân công cán bộ phụ trách công tác thiếu nhi. Hội đồng Đội các cấp hoạt động theo Quy chế Tổ chức và hoạt động của Hội đồng Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh do Ban Thường vụ Trung ương Đoàn ban hành.

Đội viên không chỉ được sinh hoạt ở một chi đội mà còn được sinh hoạt ở các chi đội, liên đội tạm thời ở các Nhà thiếu nhi, trường Đội, các hoạt động tập thể của Đội từ địa phương đến Trung ương. Khi sinh hoạt ở các chi đội, liên đội tạm thời, các em đều thực hiện theo Điều lệ và Nghi thức Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh.

I. Cấp cơ sở của Đội Thiếu niên Tiền Phong Hồ Chí Minh bao gồm:

- Liên đội: Liên đội là cấp cao nhất của tổ chức Đội ở cơ sở. Mỗi liên đội có từ 3 chi đội trở lên. Liên đội được thành lập trong trường học, trên địa bàn dân cư và thành lập các liên đội, chi đội tạm thời để tổ chức các hoạt động theo Điều lệ và Nghi thức Đội ở các trường Đội, Nhà thiếu nhi và các hoạt động tập thể của Đội. Cấp liên đội mỗi năm đại hội 1 lần vào đầu năm học (với các chi đội, liên đội trong nhà trường) và đầu kỳ nghỉ hè (với các chi đội, liên đội ở địa bàn dân cư­). Ban chỉ huy liên đội do đại hội bầu ra. Mỗi liên đội có 1 giáo viên tổng phụ trách là người thay mặt cho Đoàn Thanh niên trực tiếp phụ trách Đội.

- Chi đội: Chi đội là cấp cơ sở của Đội, mỗi chi đội có ít nhất từ 3 đội viên trở lên, chi đội có 9 đội viên trở lên có thể chia thành các phân đội. Chi đội được thành lập cả trong trường học, trên địa bàn dân cư và các chi đội tạm thời ở các trường Đội, nhà thiếu nhi và các hoạt động tập thể của Đội. Chi đội mỗi năm đại hội một lần, ban chỉ huy chi đội do đại hội bầu ra. Mỗi chi đội có một đoàn viên, cán bộ Đoàn được tổ chức Đoàn phân công trực tiếp phụ trách, hướng dẫn công tác Đội  cho chi đội gọi là phụ trách chi đội.

II. Sao Nhi đồng trong các trường Tiểu học

Nhi đồng bao gồm các em từ 6 đến 8 tuổi do chưa có ý thức đầy đủ và chưa đủ năng lực để tự quản lý một tổ chức cho nên cần tập hợp để tiến hành các hoạt động thường xuyên phù hợp với nhi đồng là Sao nhi đồng. Nhi đồng là lực lượng dự bị của Đội. Bởi vậy tổ chức Đội và đội viên có nhiệm vụ dìu dắt nhi đồng, giúp đỡ các em sinh hoạt Sao cho đến tuổi thiếu niên (9 tuổi) và có đủ điều kiện để kết nạp vào Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, đây là trách nhiệm và vinh dự của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, là nhiệm vụ quan trọng mà Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh được Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tin cậy giao phó.

Mỗi liên đội, chi đội có trách nhiệm tổ chức, hướng dẫn hoạt động của nhi đồng theo Sao nhi đồng thuộc phạm vi trường mình, nơi ở của mình hoặc ở một trường kết nghĩa. Sao nhi đồng do Liên đội thành lập.

Mỗi Sao nhi đồng có ít nhất 5 em và cử ra một em làm trưởng Sao. Mỗi Sao có ít nhất một đội viên do chi đội cử ra làm phụ trách Sao. Hàng tuần phụ trách Sao hướng dẫn Sao cùng sinh hoạt, vui chơi tập thể ít nhất một lần. Hàng tháng hoặc vào những ngày lễ, các Sao trong cùng một lớp hoặc cùng một nơi ở cần được vui chơi, sinh hoạt chung do anh, chị phụ trách hoặc thầy, cô giáo trực tiếp hướng dẫn.